Almere

Voor de taakstellingen die vanuit het Rijk worden opgelegd, krijgt Almere onvoldoende financiële middelen. Dat betoogde SP-fractievoorzitter Hans Everhard tijdens de Algemene Beschouwingen in de gemeenteraad van Almere. Everhard pleitte voor slim budgetteren, prioriteiten stellen en verantwoording afleggen aan de inwoners van Almere. Het college moet duidelijk aangeven hoe ze zich bij het Rijk hard gaat maken om voldoende geld te krijgen om de basis op orde te houden.

Hieronder de volledige bijdrage van Hans Everhard tijdens de Algemene Beschouwingen.

Uit de Begroting 2023-2026 wordt pijnlijk duidelijk dat we voor een haast onmogelijke uitdaging staan om de grote onzekerheden voor de komende periode het hoofd te bieden. Hoge inflatie, energieprijzen en rentes raken niet alleen onze inwoners maar ook de gemeente zelf. De bijdragen uit het gemeentefonds geven een zo grillig en onzeker beeld dat het college spreekt over een "ravijn" en voor de taakstellingen die vanuit het Rijk worden opgelegd krijgen we onvoldoende financiële middelen.

Als we onze gemeentelijke portemonnee uitschudden, de munten en bankbiljetten tellen en de toegezegde gelden, eigen inkomsten en het spaargeld erbij optellen komen we onder aan de streep uit op een structureel tekort van €11 miljoen. Dat is noodzakelijk als we de essentiële zaken als leefbaarheid en bestaanszekerheid van onze stad en inwoners ook na 2026 willen waarborgen. Naast het uitzicht dat we vanaf 2026 op een structureel tekort van €11 miljoen afstevenen, zien we de buffer dramatisch dalen van €83 miljoen naar €20 miljoen. Terwijl in het coalitieakkoord staat dat voor het eind van 2026 een buffer van minimaal €60 miljoen wordt nagestreefd. Zoals het er nu uitziet leveren we dus €40 miljoen in op ons spaardoel.

Uit deze cijfers kunnen we concluderen dat we slim moeten budgetteren om onze bestaanszekerheid veilig te stellen. Als gemeente moeten we prioriteiten stellen. Ambities en projecten die buiten onze kerntaken liggen zijn nu niet aan de orde. We moeten terughoudend zijn en leren van fouten uit het verleden. En niet als laatste, we moeten aan onze inwoners in heldere taal uitleg geven en verantwoording afleggen over de keuzes die we maken.

Waardigheid en gelijkwaardigheid van inwoners

Achter de koele cijfers in de begroting schuilt beleid. Maar onder aan de streep is er slechts één factor die telt: mensen. Niet het beleid zelf, maar uitvoering en handhaving van het beleid zijn dé manier om het verschil te maken voor mensen in hun alledaagse bestaan. Bij die uitvoering staat voor de SP de waardigheid en gelijkwaardigheid van inwoners centraal. Er ligt een grote taak bij het college om vanuit een actieve betrokkenheid daar zicht op te houden.

De begroting die voorligt is de juiste weg voor dit moment. Hebben we dan geen zorgen? Ja, die hebben we. We maken ons grote zorgen om het sociale weefsel van onze stad dat dreigt uiteen te vallen als we door taakstellingen vanuit het Rijk gedwongen worden om met grove middelen kwetsbare verbanden kapot te bezuinigen. Het zijn de inwoners van onze stad die de stad maken. Hoewel we als SP blij zijn dat er nu geen bezuinigingen worden voorgesteld, vormen de snel stijgende kosten een bedreiging die, bij lang aanhouden van deze economische situatie, indirect toch voor een structurele uitholling kunnen zorgen. 

Als SP Almere voelen we ons in de steek gelaten door het Rijk. Tientallen jaren van "ieder voor zich" regeringsbeleid hebben een reeks van diepe crises voortgebracht. Waar we nu middenin zitten. De veronderstelde wendbaarheid van de markt is in een vastloper geëindigd. Als gemeente moeten we beleid maken binnen vaak onmogelijke kaders en als we vragen om passende financiële vergoedingen geeft het Rijk niet thuis. Aan het stadsbestuur de zware verantwoordelijkheid om het Rijk te wijzen op de gevolgen van haar beleid en het sociale weefsel van onze stad te blijven voeden met gezond beleid, waarmee we weerstand opbouwen zodat we als individu en als collectief tegen een stootje kunnen en allen gezond uit deze crisis komen. We willen dan ook van het college duidelijke plannen horen hoe ze zich bij het Rijk hard gaat maken om voldoende geld te krijgen om de basis op orde te houden.

Roeien met de riemen die we hebben

Vooralsnog moeten we als gemeente roeien met de riemen die we hebben. Met het verhogen van de gemeentelijke belastingen doen we een beroep op de solidariteit van inwoners. We vragen allen, maar zeker ook degene die het goed hebben, bij te dragen aan het in stand houden van voorzieningen en het versterken van de basis van onze stad. Het is van groot belang om tijdens economische tegenwind en onvoldoende steun vanuit het rijk, te blijven vasthouden aan onze opdracht. Er is in Almere een versterking van essentiële voorzieningen en dienstverlening nodig om de kwaliteit en leefbaarheid voor onze inwoners ook in de toekomst te kunnen garanderen. Het college laat met deze begroting zien dat zij ondanks de forse tegenwind deze stip op de horizon niet kwijt is geraakt. De ambities uit het coalitieakkoord, die gericht zijn op het bouwen aan deze toekomst vinden we gelukkig dan ook terug in deze begroting en we kijken uit naar de verdere uitwerking en voorstellen in het aankomende jaar.

Als SP-fractie blijven we ons onverminderd inzetten voor onze stad vanuit onze kernwaarden 'menselijke waardigheid, gelijkwaardigheid en solidariteit' en zien een Sociaal, Groen en Veilig Almere als onze grootste opdracht.